چرا اکنون که من باردار شده ام پستان هایم تا این حد دردناکنـد؟

درد پستان بیشتر به علت تولید بیش از حد هورمون های استروژن و پروژسترون است.
افزایش ترشح این هورمون ها موجب افزایش جریان خون و تغییرات نسج پستان می شوند و در
نتیجه ممکن است شما در پستان هایتان احساس تورم، درد، سوزش و گز گز، و حساسیت
غیرعادی در لمس داشته باشید. بعضی از خانم ها معتقدند که این ناراحتـی مانند حالت
تشـدید شده درد پستان ها درست قبل از شروع قاعدگی است. حساسیت پستان در لمس یکی از
علائم اولیه بارداری است و معمولاً حدود هفته 4 تا 6 بارداری شروع شده و در تمام
طول سه ماهه اول باقی می ماند.

چه تغییرات دیگری ممکن است رخ دهد؟

در حدود 8 هفتگی پستان ها شروع به بزرگ شدن می کنند و در تمام دوران بارداری
مرتب بزرگتر می شوند. ممکن است پستان هایتان یک یا دو سایز بزرگتر شود. بخصوص اگر
اولین بار است که باردار شده اید. ممکن است پستان هایتان خارش داشته باشد زیرا پوست
روی آن مرتباً در حال کش آمدن است. حتی ممکن است خطوطی نیز روی آن ها بوجود آید. ولی
اگر پستان هایتان خیلی بزرگ نشد نگران نشوید. این حالت نیز طبیعی است و به هیچ وجه
به معنای آن نیست که شما قادر به شیر دادن نخواهید بود. ممکن است وریدها از زیر
پوسـت قابل رویت باشند و نوک پستان نیز پر رنگ تر و بزرگتر شود (رنگدانه هایش بیشتر
شود). بعد از اولیـن ماه ها، آرئول ها- یعنـی قسمت دایره ای رنگدانه دار دور نوک
پستان- نیز پر رنگ تر و بزرگتر می شود. ممکن است پیش از این متوجه برآمدگی های
کوچک در آرئول نشده باشید ولی در دوران بارداری این برآمدگی ها که نوعی تجمع چربی
هستند و توبرکول های مونت گومری خوانده می شوند، خیلی بزرگتر می شوند. این تغییرات،
پستان های شما را آماده شیردهی می کند.

در طول آخرین ماههای بارداری ممکن است ماده زرد رنگ غلیظی از سینه شما نشت کند.
این ماده کولوستروم یا آغوز (Colostrum) خوانده می شود و نوعی شیر مخصوص است که در روزهای اول
شیردهی ترشح میشود. با اینحال اگر چنین نشتی بوجود نیامد نگران نشوید. پستان های
شما درحال تولید کولوستروم است حتی اگر شما آثاری از آن مشاهده نکنید.

چگونه میتوان درد را کاهش داد؟

بهترین راه، استفاده از سینه بندهای مناسب است. ممکن است در دوران بارداری استفاده از سینه بندهای فنردار برای شما ناراحت
کننده باشد. سینه بندهای نخی بهتر و راحت تر از انواعی هستند که از الیاف مصنوعی
تهیه شده اند. برای پیشگیری از سائیدگی، سینه بندی را انتخاب کنید که از پارچه
نـرمی تهیـه شده و نـزدیـک نوک پستـان درز نـدارد. سینه بندی که در طول روز استفاده
می کنید باید به نگهداشتن پستان ها کمک کند بنابراین از یک سینه بند مخصوص بارداری
استفاده کنید. (در طول سه ماهه سوم میتوانید یک سینه بند مخصوص شیردهی تهیه کنید
چون در صورتیکه بخواهید فرزندتان را شیر بدهید بزودی به آن نیاز خواهید داشت.) در
طول شب از سینه بندهای مخصوص خواب در دوران بارداری استفاده کنید که از الیاف نخی
و نرم تهیه شده و در فروشگاه لوازم بارداری موجود است. هنگام انجام حرکات ورزشی
بخصوص لازم است که از یک سینه بند کاملاً اندازه و نگهدارنده استفاده کنید زیرا
پستان های شما سنگین تر شده اند. سینه بندی که مخصوص حرکات ورزشی تهیه شده باشد به
نگهداشــتن پستان ها کمک بیشتری کرده و ناراحتی شما را به حداقل می رساند. هنگام
خرید سینه بند دقت کنید که آنها را کمی بزرگتر از اندازه خود تهیه کنید تا جای
اضافی برای رشد پستان ها و بزرگتر شدن شکم در حد یک یا دو سایز (هم در سطح cup
سینه بند و هم در سطح دوره آن) را داشته باشد. بهترین کار آنست که سینه بندی را
بخرید که اگر قزن قفلی آن را در حد تنگترین اندازه ببندید کاملاً مناسب و اندازه
باشد. بنابراین جای کافی برای گشاد کردن خواهد داشت. بهتراست درست قبل از زایمان
یک سینه بند مخصوص شیردهی بخرید.

آیا پرپشت شدن مو هنگام بارداری امری شایع است؟

بسیاری از خانم های باردار متوجه پرپشت شدن موها می شوند. ولی در واقع
تعداد موها اضافه نمی شود بلکه کمتر از دوران غیربارداری می ریزد. آنچه رخ
میدهد در حقیقت این است که بطور طبیعی همواره 85 تا 95% موهای شما در حال
رشد است و 5 تا 15 درصد بقیه در مرحله استراحت قرار دارد. موهای در حال
استراحت پس از طی این دوره می ریزند (اغلب هنگام برس کشیدن یا شستن) و به
جای آن ها موهای جدید می روید. در خانم ها بطور متوسط روزی 100 تار مو می
ریزد.

هنگام بارداری مقادیر زیاد استروژن موجب طولانی شدن دوران رشد مو می شود و
بنابراین مقدار کمتری از موها وارد مرحله استراحت می شوند. در نتیـجه تعداد کمتـری
از موها می ریزد و آنها پرپشت تر و در عین حال خوش حالت تر به نظر می رسند. (بعد از
زایمان سطح استروژن در خون پائین می آید و تعداد بیشتری از موها وارد مرحله استراحت
شده سپس می ریزند). بعضی از خانمها متوجه تغییراتی در بافت مو و یا براق شدن آنها
نیز می شوند.

البته در تمام خانم ها قبل و بعد از زایمان تغییرات چشمگیری در موها بوجود نمی
آید. تغییرات عمده اغلب در خانم هایی دیده میشود که دارای موهای بلند هستند.

آیا افزایش موهای صورت و بدن امری طبیعی است؟

متأسفانه در دوران بارداری ممکن است رشد موهای بدن زیاد شود که احتمالاً به علت
افزایش ترشح هورمون هایی است که آندروژن خوانده می شـوند. علاوه بر مـوهای جدیدی که
بر صورت می روید ممکن است شما شاهد رویش موهایی در روی پستان ها، شکم و یا پشت نیز
باشید. برای رهایی از شر این موها می توانید آن ها را از ریشه بیرون بکشید یا با
تیغ و یا موم آنها را از بین ببرید. استفاده از روش هایی که موها را برای همیشه از
بین می برد نظیر لیزر و الکترولیز در دوران بارداری خطری ندارد ولی دردناک است و می
تواند به ناراحتی شما که به علت بارداری تحمل بعضی شرایط تا حدی برایتان دشوار است،
بیفزاید. در اغلب موارد 3 تا 6 هفته پس از تولد نوزاد، این موها از بین می روند.

آیا رشد ناخن ها تسریع می شود؟

بله ولی ممکن است شما متوجه این تغییر نشوید. در بعضی خانم های باردار ناخن ها
محکم تر نیز می شوند ولی در بعضی دیگر نرم تر و شکننده تر می شوند. این تغییرات
موقتی است و مدتی پس از زایمان به حالت قبل باز می گردد. میتوان با استفاده از
دستکش های پلاستیکی هنگام شستن ظروف و نظافت منزل و مصرف کرم های مرطوب کننده، از
ناخن ها مراقبت کرد، بخصوص اگر شکننده هستند.

بنظر می رسد از هنگامیکه باردار شده ام میزان ترشح بزاق من افزایش یافته است.
آیا این امر طبیعی است؟

ترشح بیش از حد بزاق هنگام بارداری بخصوص در افرادی که دچار حالت تهوع
هستند امر نادری نیست. بعضی از خانم ها ممکن است بزاقشان در حدی زیاد شود
که مجبور شوند آب دهان را در لیوان یا دستمال خالی کنند. این حالت شدید
پتیالیسم ptyalism یا سیالوره sialorrhea نامیـده می شود و در خـانم هایی
که دچار استـفراغ های شـدید دوران بارداری یا hyperemesis gravidarum
هستند، شایعتر است.

کارشناسان بدرستی نمی دانند که علت افزایش ترشح بزاق در اوائل بارداری چیست ولی
ممکن است تغییرات هورمونی یکی از علل آن باشد. ممکن است تهوع باعث شود که بعضی از
خانم ها نتوانند عمل بلع را براحتی انجام دهند که در نتیجه موجب افزایش بزاق خواهد
شد. بطور طبیعی غدد بزاقی درحدود یک لیتر بزاق در روز ترشح می کنند ولی بعلت انجام
عمل ناخودآگاهِ بلع بطور مداوم، ما متوجه آن نمی شویم. بنابراین اگر میزان بزاق
بطور ناگهانی زیاد شود، ممکن است دلیل آن افزایش ترشح و یا کاهش بلع و یا ترکیبی
از هر دو باشد.

ممکن است افزایش ترشح بزاق به سوزش سردل که در دوران بارداری علامتی شایع است
نیز مربوط باشد. از آنجائیکه محتویات معده اسیدی است، ورود آن بداخل مری باعث تحریک
گیرنده های اسید موجود در مری می شود که خود غدد بزاقی را تحریک می کند. بزاق حاوی
مقادیر زیادی بیکربنات است و قلیائ است. بزاق با هر نوبت عمل بلع، جدار مری را
شستشو میدهد و به خنثی شدن اسید معده کمک می کند. این دلیل ممکن است توجیه کننده
علت افزایش ترشح بزاق در خانم هایی که دچار استفراغ بارداری هستند نیز باشد.

ممکن است افزایش ترشح بزاق تا حدی ناراحت کننده باشد اما بزاق دارای عملکردهای
مهم دیگری نیز هست که مرطوب نگه داشتن محیط دهان، تولید آنزیم های کمک کننده به
هضم، و وجود پروتئین های دارای خواص ضد ویروسی، ضد قارچی و ضد باکتریائی برای
محافظت از دهان و دندان ها از آن جمله اند.

چگونه میتوان این حالت را برطرف کرد؟

به غیر از درمان تهوع، استفراغ یا سوزش سردل، درمان دیگری برای افزایش ترشح بزاق
وجود ندارد. با اینحال در بعضی از خانم ها روش های زیر سودمند بوده است:

• چندین نوبت در روز دندانها را مسواک بزنید و از دهانشویه استفاده کنید.
  
• مقدار دفعات صرف غذا را بیشتر و حجم هر وعده را کمتر کنید.
• آب بیشتری بنوشید. یک شیشة آب کنار دست خود بگذارید و مکرراً جرعه ای کوچک
  بنوشید.
• آب نبات سفت بمکید یا آدامس بدون قند بجوید. این عمل از میزان ترشح بزاق نمی
  کاهد ولی بلع آن را آسانتر می سازد. از مصرف آدامس و آب نبات های ترش خودداری کنید
  زیرا ترشح بزاق را افزایش میدهد.

در اغلب موارد باید بزاق اضافی را بلع نمود ولی اگر حجم بزاق خیلی زیاد باشد و
بلع آن حالت تهوع را افزایش دهد میتوان آن را درون یک دستمال یا یک لیوان ریخت که
در اینصورت باید برای پیشگیری از کاهش آب بدن مصرف آب را افزایش داد. در بسیاری از
خانم ها، این مشکلِ بی خطر ولی ناراحت کننده- و در موارد بسیار شدید، استرس زا- با
فروکش کردن حالت تهوع در پایان سه ماهة اول از بین می رود و یا بسیار کاهش می یابد.
با اینحال افزایش ترشح بزاق نیز مانند استفراغ بارداری ممکن است در تعداد کمی از
خانم ها تا پیان دوران بارداری باقی بماند.